ریشه‌یابی پیدایش
و تحولات بعدی سازمان مجاهدين خلق(1)

فرزندان شکست

گفت‌وگوي چشم‌انداز ايران با سعيد شاهسوندي
بخش نخست
از لطف‌الله ميثمي

در گفت‌وگوهايي كه پيرامون 30 خرداد 60 در نشريه چشم‌انداز ايران صورت گرفته، بسياري معتقدند با خواندن آنها پي برده‌اند كه بيشتر جريان‌هاي چالش‌برانگيز، مربوط به زندان و واكنش‌هايي بوده كه به ضربه 54 برمي‌گردد. بيشتر تضادها در آنجا پيدا شد و بهتر است ريشه‌يابي خوبي از ضربه 54 صورت بگيرد. از اين‌رو چون شما از سال 1347 به عضويت سازمان مجاهدين درآمديد و با صمديه، انتظار مهدي و مجيد بوديد، در زندان هم مدتي با صمديه هم‌بند بوده و با مسائل و واكنش‌هاي پس از زندان آشنايي داريد و پس از آزادي از زندان در متن جريان‌ها بوده و در نشريه مجاهد فعاليت داشتيد و همچنين در عمليات فروغ جاويدان (معروف به مرصاد) و در زندان جمهوري اسلامي هم بوديد، همه زوايا را ديده‌ايد، از اين رو انتظار يك ريشه‌يابي مبتني بر رويدادهاي واقعي از اين واقعه از شما داريم.

ریشه‌یابی پیدایش
و تحولات بعدی سازمان مجاهدین خلق(10)

 اولین‌تلاش‌ها و نتایجی فراتر‌از‌انتظار

  یاد یاران

چشم‌انداز:
در شماره پیشین ضمن بازگو‌کردن بخش‌های عمده مقاله "پرچم"، اشاره شد كه نخستین هسته مقاومت در برابر جریان مارکسیستی به رهبری تقی شهرام (پرچمدار) توسط مجید شریف‌واقفی، مرتضی صمدیه‌لباف و شما در خانه خیابان ترقی تشکیل شد. بقیه ماجرا را از همان‌جا پی مي‌گیریم.

 چشم‌انداز:
درگفت‌وگوی پیشین به آنجا رسیدیم که گروه شما (مرکب از مجید شریف‌واقفی، مرتضی صمدیه‌لباف و شما) در زمینه‌های گوناگون اقدام به مقاومت در برابر جریان مارکسیستی کرد، اگر بخواهیم نقادانه به کار شما نگاه کنیم، این پرسش‌ها مطرح است: عده‌ای می‌گویند چرا در پی احیای سازمان مجاهدین خلق بودید؟ آیا بهتر نبود که سازمان را به تقی شهرام وامی‌گذاشتید و سازمانی دیگر با نامی دیگر برای خود تأسیس می‌کردید؟

 ریشه‌یابی پیدایش
و تحولات بعدی سازمان مجاهدین خلق(9)

مسئله این بود: پذیرش شکست یا مقاومت

 مقاله «پرچم» و اعلام تغییر ایدئولوژی در درون سازمان 
در گفت‌وگوی پیشین رسیدیم به انتشار مقاله "پرچم" در نشریه داخلی سازمان به تاریخ آذر 1353، ماجرا را از همانجا پی مي‌گیریم.

شاهسوندی: پیشتر اشاره کردم  که در یک بعدازظهر پايیزی در آذر ماه 1353، در شرايطی که خانه‌گردی‌های شبانه ساواک جریان داشت و از زمین وآسمان بر سرمان مشکلات می‌بارید، در شرايطی که شب سختی را با بیدارخوابی از سرگذرانده بودیم و برای ادامه کار و فعالیت در خانه اصلی و پایگاهی در خیابان ترقی جمع بودیم، مجید (شريف‌واقفي) هم آمد.

 ریشه‌یابی پیدایش
و تحولات بعدی سازمان مجاهدین خلق(8)

گرفتار در میان دو لبه تیغ استبداد

چشم انداز ایران: در گفت‌و‌گوی پیشین تا مرحله شدت گرفتن تحولات درونی پس از به تسلیم واداشتن علیرضا سپاسی آشتیانی و بهرام آرام سخن گفتید، ممكن است ادامه سخن را از همان جا پی بگیرید.

شاهسوندی: لازم است پيش از بررسی موضوعات، به شماری از حوادث آن ایام که به درک فضای سیاسی ـ امنیتی آن زمان کمک می‌کند بپردازم، چون بدون درک شرايط امنیتی آن ایام، قضیه به خوبی درک نمی‌شود.
 

 ریشه‌یابی پیدایش
و تحولات بعدی سازمان مجاهدین خلق(7)*

 ویرانگری و القاي شبهه با استفاده از اقتدار تشکیلاتی

چشم انداز ایران:مدتی این مثنوی تأخیر شد؟!

شاهسوندی:بله، تأخیر عمدی و اعتراضی به وقایع پس از انتخابات بود. یکبار هم خصوصی برایتان نوشتم که نمی‌توان راوی صادق وقایع تاریخی گذشته بود و از کنار وقایع مشابه آن که در میهن جریان دارد بی‌تفاوت گذشت. بگذارید بیشتر توضیح دهم؛ پیش از این چه در گفت‌وگو با شما و يا در جاهای دیگر گفته و نوشته‌ام که تصویر لحظه خداحافظی با مجید شریف‌واقفی در ساعت 3 بعدازظهر روز سه‌شنبه 16 اردیبهشت 1354  از آن زمان تا سال‌ها بعد و تاکنون با من است. من در این همه سال، نه خواستم و نه توانستم آن لحظه را فراموش کنم. آن تصویر برای من یادآور ارزش‌هايی است که علیرغم افت و خیزها و فرازونشیب‌های گوناگون می‌توان و باید به آنها وفادار ماند. این "وفا"داری، نوعی وفاداری به خویشتن خویش و حتی انگیزه حرکت و مقاومت است. عهد ما با لب "خونین"‌دهنان بست خدای... . 

 ریشه‌یابی پیدایش
و تحولات بعدی سازمان مجاهدین خلق(6)

 نوک ‌پیکان ‌تکامل!! و تیزی خون‌چکان آن

در گفت‌و‌گوهای پیشین به سال‌های 1352 و حوادث آن ایام رسیدیم. خوب است سیر تحولات سازمان مجاهدین را از همان‌جا ادامه دهید.

در تابستان 51، به پیشنهاد شهید محمود شامخی  قرار شد آهنگ عملیات نظامی کُند شده و به آموزش‌های درون‌سازمانی ازجمله بررسی و تنظیم  استراتژی و نیز آموزش‌های خصلتی ـ عقیدتی افراد ارجحیت داده شود. این طرح مورد تصویب قرار گرفت، ولی در پی شهادت شامخی و دستگیری کاظم ذوالانوار دو عضو مرکزیت اجرای آن معوق ماند و روند خود به‌خودی عملیات نظامی ادامه یافت. اواخر زمستان 51 و اوايل سال 52 موضوع بار دیگر توسط رضا رضايی مطرح شد.

 ریشه‌یابی پیدایش
و تحولات بعدی سازمان مجاهدین خلق(5)

دیالکتیک اندیشه و قهر، کادرسازی و کادرسوزی(2)

¡قرار بود جمع‌بندي‌ها را بگذاريم براي بعد از ديده‌ها و شنيده‌ها. نكاتي كه اشاره كرديد، مباحث بسيار اساسي و بنيادي است، از اين‌رو از خود شما و نيز ديگر دوستان و مطلعين دست‌اندركار دعوت مي‌كنيم كه در پايان مجموعه گفت‌وگوها به عنوان جمع‌بندي براي امروز و آينده ميهنمان، به بررسي همه‌جانبه و بيشتر آن پرداخته شود. حال برگردیم به ادامه بحث تاریخی خودمان و عملیات انفجاري که به گمانم شما نيز در شماري از آن شرکت داشتيد.

 ریشه‌یابی پیدایش
و تحولات بعدی سازمان مجاهدین خلق(5)

 دیالکتیک اندیشه و قهر، کادرسازی و کادرسوزی(1)

در گفت‌وگوی پیشین از فرار رضا رضايي گفتید و این‌که هنوز آب خوش فرار رضا از گلو پايین نرفته با شهادت احمد رضايي روبه‌رو شدیم. مي‌دانيم که نخستین نتيجه فرار رضا افزون‌بر جنبه تقویت روحی ـ روانی آن برای اعضا، تصحیح خطوط عملیاتی و شروع عملیات کوچک بود.

 ریشه‌یابی پیدایش
و تحولات بعدی سازمان مجاهدین خلق(4)

مردم ؛ تماشاچی یا بازیگر؟
دو وظیفه متضاد: استمرار عمل یا استمرار جنبش  

در گفت‌وگوهای پیشین، مراحل پیدایش سازمان مجاهدین در سال 1344 وتحولات مربوط به آن تا ضربه شهریور 1350 را بیان کردید. همچنین اشاره کردید که پس از ضربه شهریور 1350 به همت زنده‌یاد احمد رضايی پیکر نیمه‌جان سازمان از زیر ضربات ساواک خارج شد و اندکی بعد، عملیات مسلحانه سازمان آغاز شد. اکنون تحولات وحوادث بعد از آن تاریخ را برایمان بگويید.